Nazwa Castelli Romani (dosł. „Zamki Rzymskie”) pochodzi od średniowiecznych zamków i fortec, które wznosiły się na wzgórzach otaczających Rzym . W przeszłości te tereny były schronieniem dla rzymskiej arystokracji i papieży, którzy uciekali tu przed upałem i zgiełkiem stolicy.
Historia Castelli Romani sięga czasów antycznych. Obszar ten był zamieszkany przez Latynów, a Alba Longa, jedna z pierwszych osad w Lacjum, miała się znajdować właśnie w tych okolicach. Po podboju przez Rzymian wzgórza były miejscem świątyń i luksusowych willi rzymskiej elity. W średniowieczu, gdy Rzym pogrążył się w chaosie i walkach o władzę, potężne rody rzymskie zaczęły budować tu swoje zamki i warowne rezydencje. W ten sposób powstały osady, które dały początek współczesnym miasteczkom. Rody Colonna, Orsini, Aldobrandini i Chigi przez wieki rywalizowały o kontrolę nad tym obszarem.
W okresie renesansu i baroku wiele zamków zostało przekształconych we wspaniałe wille arystokratyczne, które można podziwiać do dziś. Papieże i rzymska elita zaczęli wykorzystywać te okolice jako letnie rezydencje, co zwiększyło prestiż regionu. Jednym z najsłynniejszych przykładów jest Castel Gandolfo, które stało się oficjalną letnią rezydencją papieży.
Nazwa „Castelli Romani” przetrwała do dziś, choć zamki w większości zostały przekształcone w pałace, wille lub zmieniły się w ruiny. Tworzy je 13 miejscowości, ponieważ historycznie były częścią feudalnych domen rzymskich rodów i zachowały swoje średniowieczne korzenie, wille i tradycje winiarskie.
Jakie miasteczka należą do Castelli Romani?
W skład Castelli Romani wchodzi 13 urokliwych miejscowości, z których każda ma swój unikalny charakter i atrakcje.
1. Frascati – perła Castelli Romani i stolica wina
Ciężko mi napisać o Frascati bez emocji, bo mieszkałam tu kilka miesięcy i już zawsze będę wspominać to miasto ze wzruszeniem. To właśnie w tym miejscu, ponad 25 lat temu, rozpoczęła się moja wielka przygoda z Italią, która trwa do dzisiaj.
Ale do rzeczy! Frascati to jedno z najpiękniejszych i najbardziej znanych miasteczek Castelli Romani, położone około 20 km od Rzymu. Od wieków przyciąga arystokrację, artystów, jaka też podróżników, zachwycając swoją atmosferą, historycznym dziedzictwem i oczywiście winem.
Białe wino Frascati DOC jest tu produkowane od czasów starożytnych Rzymian i charakteryzuje się lekkim, orzeźwiającym smakiem, idealnym na letnie dni. W miasteczku można odwiedzić liczne winiarnie i enoteki, w których można skosztować różnych wariantów tego trunku, często podawanego z lokalnymi serami i porchettą.
Frascati to również miasto willi renesansowych i barokowych, z których najbardziej znaną jest Villa Aldobrandini. Ta imponująca rezydencja, należąca do jednej z najpotężniejszych rodzin papieskich, zachwyca nie tylko monumentalną architekturą, ale także wspaniałym ogrodem pełnym fontann, rzeźb i tarasów widokowych, skąd roztacza się panorama na Rzym. Warto także zobaczyć Villa Falconieri, jedną z najstarszych willi w okolicy, zdobioną freskami i otoczoną bujnymi ogrodami.
Centrum Frascati to pełne uroku uliczki, małe place i kawiarnie, w których można poczuć prawdziwie włoską atmosferę. Miasteczko słynie z sagre, czyli lokalnych festiwali. A na spacer polecam park przy Villa Torlonia. To jedna z najbardziej imponujących rezydencji we Frascati, wchodząca w skład słynnych Willi Tuscolane – letnich posiadłości rzymskiej arystokracji i kardynałów z okresu renesansu i baroku. Znajduje się w sercu miasteczka, a jej historia sięga XVI wieku, choć obecny wygląd zawdzięcza rodzinie Torlonia, która przebudowała ją w XIX wieku.
Pupazza Frascatana
To tradycyjne słodkie ciastko pochodzące z Frascati, a jego charakterystyczny kształt kobiety z trzema piersiami, przez co jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych wypieków w Castelli Romani.
To chrupiące ciastko przygotowywane jest z mąki, oliwy z oliwek, miodu i skórki pomarańczowej, co nadaje mu fantastyczny aromat.
Skąd się wziął ten nietypowy element ciastka?
Według lokalnej legendy Pupazza Frascatana to hołd dla piastunek, które karmiły dzieci swoich współmieszkańców pracujących w winnicach w czasie winobrania. Dwie piersi symbolizują mleko dla dzieci, a trzecia – wino dla „bardziej wymagających” maluchów.
Choć historia wydaje się humorystyczna, odzwierciedla tradycję winiarstwa we Frascati oraz codzienne życie w regionie, gdzie wino od zawsze było nieodłącznym elementem kultury.
To ciastko można kupić w lokalnych piekarniach i cukierniach we Frascati, jest także pamiątką z regionu, idealnie komponując się z kieliszkiem białego wina Frascati DOCG.
2. Castel Gandolfo – letnia rezydencja papieży
Castel Gandolfo to jedno z najbardziej malowniczych i historycznie znaczących miasteczek Castelli Romani, położone nad przepięknym Jeziorem Albano, około 25 km od Rzymu. Przez wieki było znane jako letnia rezydencja papieży, co oczywiście dodaje mu prestiżu.
Serce miasteczka stanowi Pałac Apostolski, który przez ponad 400 lat był wakacyjną rezydencją kolejnych papieży. Dziś pałac jest otwarty dla turystów – można zwiedzić pokoje prywatne papieży, apartamenty reprezentacyjne, a także galerię dzieł sztuki i zabytkowe meble.
Szczególną atrakcją są Ogrody Barberini, które zajmują teren dawnej willi cesarza Domicjana i zachwycają tarasowymi alejkami, fontannami i widokami na jezioro.
Centrum Castel Gandolfo to malowniczy plac Piazza della Libertà, z którego roztacza się piękny widok na okolice. Znajduje się tu kościół św. Tomasza z XVI wieku, zaprojektowany przez samego Gian Lorenzo Berniniego. Urokliwe uliczki prowadzą do licznych trattorii i kawiarenek, gdzie można spróbować lokalnych specjałów, w tym wyśmienitych win i serów z regionu Castelli Romani.
3. Nemi – poziomki i tajemnice Kaliguli
Nemi słynie z miniaturowych poziomek (fragoline di Nemi), które rosną dziko na okolicznych wzgórzach i mają intensywny, słodki smak. Każdego roku w czerwcu odbywa się tu Sagra delle Fragole di Nemi, święto poziomek, podczas którego mieszkańcy rozdają kosze pełne tych owoców, a na stoiskach można spróbować likierów, lodów i ciast poziomkowych.
Według legendy, kiedy Adonis, ukochany bogini Wenus, zginął zraniony przez dzika, bogini rozpaczała i płakała nad jego ciałem. Łzy Wenus, spadając na ziemię, miały zamienić się w małe, czerwone owoce, które przyjęły kształt serca – i tak narodziły się poziomki.
Poziomki z Nemi były uważane także za roślinę o magicznych właściwościach. Wierzono, że ich zapach i obecność w lesie odstraszają węże, chroniąc tym samym ludzi i zwierzęta. Były także symbolem miłości i płodności, ponieważ pochodziły z łez bogini miłości.
Ta legenda nie jest przypadkowa – w pobliżu jeziora Nemi znajdowała się Świątynia Diany Nemorensis, gdzie czczono Dianę, boginię księżyca i natury, a także Wenus, boginię miłości. W starożytnym Rzymie poziomki były symbolem płodności, miłości i kobiecej siły, a ich czerwony kolor kojarzono z sercem i krwią życia.
Ale Nemi to nie tylko raj dla smakoszy – to także miejsce cesarskich tajemnic. Na dnie jeziora przez wieki spoczywały dwa luksusowe statki Kaliguli, które były prawdziwymi pływającymi pałacami. Wyposażone w marmurowe podłogi, złocone mozaiki i fontanny, dowodziły rozmachu rzymskiego cesarza. Ich rekonstrukcje można dziś podziwiać w Muzeum Okrętów Kaliguli (wł. Museo delle Navi Romane di Nemi), będącym fascynującą lekcją historii.
Spacerując po Nemi, warto zatrzymać się na Piazza Roma, skąd roztacza się przepiękny widok na jezioro.
4. Ariccia – królestwo porchetty i barokowej elegancji
Jeśli zapach pieczonej wieprzowiny sprawia, że Twoje serce bije szybciej, to Ariccia jest miejscem, które musisz odwiedzić! To niewielkie miasteczko w Castelli Romani słynie z porchetty, czyli chrupiącej, aromatycznej wieprzowiny faszerowanej ziołami i czosnkiem. Lokalne trattorie i budki serwują ją na ciepło, najczęściej w rustykalnej bułce, a mieszkańcy Ariccii z dumą twierdzą, że nigdzie na świecie nie smakuje tak dobrze. I mają rację!
Ariccia to również wspaniała architektura barokowa. W samym sercu miasteczka stoi Palazzo Chigi, imponująca rezydencja z XVII wieku, zaprojektowana przez samego Gian Lorenzo Berniniego. Pałac był planem filmowym do wielu włoskich filmów, a jego wnętrza przenoszą zwiedzających w czasy świetności arystokracji.
Il Gattopardo w Palazzo Chigi
Luchino Visconti wybrał Palazzo Chigi w Ariccia jako jedną ze scenerii swojego słynnego filmu „Il Gattopardo” (Lampart) z Claudiią Cardinale, Burtem Lancasterem i Alainem Delonem.
Najbardziej ikoniczna scena balu została nakręcona właśnie w sali balowej Palazzo Chigi, która idealnie oddawała atmosferę arystokratycznego, sycylijskiego świata XIX wieku przedstawionego w filmie. Visconti, znany ze swojej dbałości o detale i historyczny realizm, uznał, że wnętrza Palazzo Chigi w Ariccia doskonale pasują do monumentalnego charakteru jego ekranizacji powieści Giuseppe Tomasi di Lampedusa.
Dzięki filmowi Pałac Chigi stał się jeszcze bardziej rozpoznawalny i do dziś jest odwiedzany przez miłośników kina, którzy chcą zobaczyć na własne oczy miejsce, w którym rozgrywała się jedna z najbardziej niezapomnianych scen włoskiej kinematografii.
Do Ariccii prowadzi Ponte di Ariccia, monumentalny most, który sam w sobie jest atrakcją – ma 312 metrów długości i oferuje spektakularne widoki na dolinę. Miejscowi żartują, że kto przejdzie przez most, nie zatrzymując się na porchettę, ten nie był w Ariccii naprawdę!
W Ariccii można nie zobaczyć pałacu, ale nie można nie spróbować porchetty!
Na jedzenie polecam trzy miejsca w Ariccia: 
Osteria L’Aricciarola przy Via Borgo San Rocco 9, Osteria Numero Uno, Via Borgo San Rocco 39 i Fraschetta de mia zia, Via Corso Garibaldi 6-8.
5. Albano Laziale – miasto rzymskich ruin i duchowej tradycji
Albano Laziale to jedno z najstarszych i najbardziej fascynujących miast Castelli Romani, którego historia sięga czasów starożytnego Rzymu. Położone na malowniczych wzgórzach nieopodal jeziora, Lago Albano, miasto oferuje nie tylko piękne widoki, ale także niezwykłe zabytki, które przenoszą w czasie.
6. Grottaferrata – zaskoczy cię bizantyjskim skarbem
Grottaferrata to jedno z najbardziej unikalnych miasteczek Castelli Romani, położone zaledwie 20 km od Rzymu. Spędziłam tu kiedyś kilka fascynujących tygodni, nie tylko zwiedzając miasteczko i okolice, ale żyjąc tu jak lokals. Dzięki zaprzyjaźnionej rodzinie spędzałam czas w barach, restauracjach, zwiedzałam i poznawałam znajomych, którzy pokazali mi wiele niezwykłych miejsc w Lacjum.
Choć Grottaferrata nie jest tak znana jak Frascati czy Castel Gandolfo, skrywa jeden z najcenniejszych zabytków religijnych we Włoszech – Opactwo św. Nilo.
Założone w 1004 roku przez mnichów bizantyjskich, opactwo do dziś funkcjonuje jako klasztor, zachowując greckokatolickie tradycje i odprawiając nabożeństwa w obrządku bizantyjskim. Jest to jedno z nielicznych miejsc w Italii, gdzie można doświadczyć prawosławnej liturgii w sercu katolickiego kraju. Wnętrze opactwa zachwyca freskami, złoconymi ikonami i mozaikami, a jego biblioteka zawiera cenne starożytne manuskrypty.
Miasteczko słynie również z winnic i doskonałego jedzenia. W lokalnych trattoriach warto spróbować specjałów regionu, takich jak pasta alla gricia (makaron z guanciale i pecorino) oraz znakomitych win, produkowanych na okolicznych wzgórzach.
Co roku w marcu odbywa się tu Sagra delle Fraschette, czyli święto lokalnej gastronomii, podczas którego można skosztować tradycyjnych potraw i win w dawnych gospodach (fraschette), które kiedyś były popularnym miejscem spotkań podróżnych i robotników.
7. Rocca di Papa – 700 metrów nad poziomem morza robi widoki!
Spędziłam tu kiedyś Sylwestra, z niesamowitymi widokami na Rzym rozświetlony niekończącymi się fajerwerkami. Rocca di Papa, ilekroć tu wpadałam, wydawało mi się miasteczkiem jak z innej epoki. Nie bez znaczenia jest jego położenie na jednym z najwyższych wzgórz Castelli Romani, na wysokości ok. 700 m n.p.m. Rozpościera się stąd wręcz spektakularna panorama na Rzym, Jezioro Albano i otaczające wzgórza.
Historia miasteczka sięga czasów starożytnych, ale swoją nazwę zawdzięcza papieżowi Eugeniuszowi III, który w XII wieku uczynił je jedną ze swoich fortec.
Rocca oznacza zamek lub twierdzę.
Dziś wciąż można podziwiać ruiny średniowiecznej twierdzy, które górują nad miastem.
Jednak Rocca di Papa to nie tylko historia, ale przede wszystkim doskonałe miejsce na kulinarne odkrycia. Wąskie uliczki pełne są tradycyjnych trattorii i osterii, w których można skosztować lokalnych specjałów, takich jak pasta alla norcina (makaron z kremowym sosem i kiełbasą) czy porchetta, która w Castelli Romani ma status niemal świętości. Do tego oczywiście kieliszek lokalnego wina – w końcu to Lacjum!
Co roku w październiku odbywa się tutaj Sagra delle Castagne, czyli święto kasztanów, podczas którego można spróbować pieczonych kasztanów i skosztować dań inspirowanych tym sezonowym przysmakiem. To moje ukochane świętowanie, gorące kasztany w jesienny dzień to wyjątkowo udane połączenie.
Dawno mnie nie było w Rocca di Papa i aż mi się zatęskniło.
8. Marino – fontanny winem płynące (choć tylko raz w roku)
Kiedy pierwszy raz odwiedzałam miasteczka Castelli Romanii, jechałam z moim włoskim kolegą jego starą Pandą późnym popołudniem, właśnie w okolicach Marino. Uliczki były wąskie, obstawione samochodami i skuterami, a on jechał jak szalony. Zdawało mi się, że jest niczym demon prędkości i zaraz na bank się z kimś zderzymy, więc zasłoniłam rękami oczy. On tylko się śmiał, tak ja teraz się z tego śmieję, bo niemal cała Italia właśnie tak wygląda.
Marino jest położone w sercu Castelli Romani. Choć na co dzień jest spokojnym miejscem, słynącym z winiarstwa i pięknych widoków, to raz w roku zamienia się w szalone królestwo winogron i radości.
To z powodu Festa dell’Uva, czyli Święta Winogron, organizowanego zawsze w pierwszą niedzielę października. Umówmy się, gdzie indziej można zobaczyć fontanny, z których zamiast wody płynie wino? Tak, to nie legenda – podczas święta z głównej fontanny na Piazza Matteotti zaczyna tryskać prawdziwe wino!
Wydarzenie upamiętnia zwycięstwo Ligi Świętej nad Turkami w bitwie pod Lepanto (1571) i od ponad stu lat stanowi jeden z najbardziej niezwykłych festiwali we Włoszech.
A jeśli już zdecydujesz się wpaść do Marino, warto zobaczyć imponującą Bazylikę św. Barnaby, spacerować klimatycznymi uliczkami i odwiedzić liczne piwniczki winiarskie, gdzie można skosztować słynnego białego wina Marino DOC.
9. Genzano di Roma – Infiorata i wspaniały chleb
Genzano di Roma to jedno z najbardziej malowniczych miasteczek Castelli Romani, położone nad Jezioro Nemi, z którego roztacza się bajeczny widok na okolicę. Choć na co dzień jest spokojnym miejscem, raz w roku zamienia się w prawdziwe arcydzieło natury i sztuki.
I to właśnie wtedy warto szczególnie tu przyjechać.
Największym wydarzeniem w Genzano jest Infiorata, czyli Festiwal Kwiatowych Dywanów, który odbywa się co roku w czerwcową niedzielę po Bożym Ciele. To niezwykłe święto, podczas którego główna ulica Via Italo Belardi zamienia się w gigantyczne, barwne malowidło stworzone z tysięcy płatków kwiatów. Artystyczne kompozycje przedstawiają sceny religijne, historyczne i abstrakcyjne, a cała uroczystość kończy się uroczystym przejściem procesji, podczas której rozdeptuje się misternie stworzony kwiatowy dywan.
Genzano słynie także z chleba Pane Casareccio di Genzano IGP, który od wieków wypiekany jest według tradycyjnych receptur. Ten chrupiący, aromatyczny chleb jest tak wyjątkowy, że otrzymał oficjalny status produktu chronionego. Koniecznie trzeba go spróbować, najlepiej z oliwą i lokalnym winem!
Wśród zabytków warto odwiedzić Palazzo Sforza-Cesarini, otoczony pięknym parkiem, oraz kościół św. Marii, skąd roztacza się spektakularny widok na jezioro i wzgórza.
Wskazówka I około 50 minut jazdy samochodem z Genzano di Roma jest miasteczko o podobnej nazwie, 
Genazzano i wiesz co, tam też jest organizowana Infiorata, tylko że ma to miejsce w pierwszą sobotę i niedzielę lipca.
LACJUM – Infiorata w Genazzano. Festiwal kwiatów z rekordem Guinessa
10. Lanuvio – dawniej składano tu ofiary i odprawiano rytuały
To jedno z tych uroczych miasteczek Castelli Romani, które nieco ukrywają się w cieniu bardziej znanych sąsiadów, ale kryją w sobie fascynującą historię i niezwykły klimat.
Chcesz wiedzieć coś więcej? Nie ma sprawy!
Otóż Lanuvio było ważnym ośrodkiem religijnym w starożytności, a jego korzenie sięgają głęboko, czasów Etrusków i Rzymian.
Największym skarbem miasta są ruiny starożytnej Świątyni Jowisza Latiaris (wł. Tempio di Giove Latiere lub Tempio di Giove Laziale, czasami nazywana Santuario di Giove Latiaris), który był tutaj czczony już w czasach republiki rzymskiej. To właśnie tu składano ofiary i odprawiano ważne rytuały religijne. Były to ofiary zwierzęce oraz dary w postaci wina, oliwy i zboża. Jowisz Latiaris był jednym z najważniejszych bóstw czczonych przez Latynów i Rzymian, a jego kult miał ścisły związek z ochroną wspólnoty oraz wojskową pomyślnością.
Dziś pozostałości świątyni można podziwiać wśród zielonych wzgórz.
Miasteczko ma także średniowieczny urok – warto przejść się jego wąskimi uliczkami i zobaczyć Porta Romana, dawną bramę miejską, oraz Fontana degli Scogli, urokliwą fontannę z XVIII wieku. Nie można pominąć również Muzeum Miejskiego, w którym znajdują się eksponaty związane z bogatą historią regionu.
Lanuvio jest również znane ze swoich winiarni i lokalnych produktów.
11. Monte Compatri – z widokiem na Lacjum
Monte Compatri to jedno z najmniejszych, ale jednocześnie najbardziej autentycznych i malowniczych miasteczek Castelli Romani. Położone na wysokości ponad 570 m n.p.m., oferuje jedne z piękniejszych panoramicznych widoków na rzymską prowincję, a przy dobrej pogodzie można nawet dostrzec kopułę Bazyliki św. Piotra!
Historia Monte Compatri sięga czasów starożytnego Rzymu, ale jego obecny kształt to głównie wpływ epoki średniowiecza i renesansu. Serce miasta stanowi Piazza della Repubblica, skąd prowadzą brukowane uliczki pełne kamiennych domów i uroczych zaułków. Nad miasteczkiem góruje Klasztor św. Sylwestra (wł. Convento di San Silvestro), założony w XVI wieku, który dziś jest ośrodkiem duchowym i miejscem organizacji licznych wydarzeń kulturalnych.
Monte Compatri jest również dobrym miejscem dla miłośników pieszych wędrówek – leży bowiem na terenie Parku Regionalnego Castelli Romani. To świetna baza wypadowa do odkrywania malowniczych szlaków prowadzących przez lasy, winnice i górzyste tereny.
Jak każde miasteczko Castelli Romani, Monte Compatri ma doskonałe jedzenie i wino. Warto odwiedzić lokalne fraschette, czyli tradycyjne gospody, gdzie można spróbować lokalnych serów, wędlin i domowego wina. Co roku odbywa się tu Sagra della Madonna del Castagno, festiwal poświęcony lokalnym tradycjom i produktom.
12. Monte Porzio Catone – wino i gwiazdy
Monte Porzio Catone to miejsce, które przyciąga miłośników wina i fanów astronomii, oferując unikalne połączenie tradycji i nauki. Miejsc to słynie przede wszystkim z doskonałych winnic, w których od wieków produkuje się znakomite białe wina, w tym Frascati DOCG. Miejscowe piwnice i fraschette (tradycyjne gospody) serwują nie tylko wyborne trunki, ale także lokalne specjały, takie jak ser pecorino, pieczona porchetta i oliwa z oliwek. W maju odbywa się tutaj Sagra del Vino, czyli Święto Wina, podczas którego można degustować najlepsze wina regionu i wziąć udział w festynach pełnych muzyki i zabawy.
Jednak Monte Porzio Catone ma również swoje naukowe oblicze. To właśnie tutaj znajduje się Osservatorio Astronomico di Roma, czyli Obserwatorium Astronomiczne Rzymu, jedno z najważniejszych we Włoszech. Powstało w XIX wieku i do dziś prowadzi badania kosmosu. Dla turystów organizowane są wieczorne pokazy nieba i prelekcje o astronomii, a widok na gwiazdy w tym miejscu robi niesamowite wrażenie!
Spacerując po Monte Porzio Catone, warto odwiedzić kościół św. Grzegorza Wielkiego (wł. Chiesa di San Gregorio Magno), a także ruiny Villa Mattei, renesansowej rezydencji z pięknymi ogrodami.
Tusculum – starożytne miasto z legendy
Niedaleko Monte Porzio Catone znajdują się ruiny starożytnego miasta Tusculum, jednego z najważniejszych miast Lacjum w czasach rzymskich.
Według legendy Tusculum zostało założone przez Telegona, syna Odyseusza i czarodziejki Kirke, co dodaje mu mistycznej otoczki. Choć nie ma dowodów historycznych na tę genezę, wiadomo, że miasto istniało już w epoce przedrzymskiej i było ważnym ośrodkiem kultury oraz polityki.
Co zachowało się do dziś?
✔ Rzymski teatr, który jest jednym z najlepiej zachowanych obiektów w kompleksie. Pochodzi z I wieku p.n.e. i miał widownię mogącą pomieścić setki osób. Dziś odbywają się tu czasem wydarzenia kulturalne.
✔ Pozostałości Via Sacra, czyli świętej drogi, która prowadziła do centrum miasta. Była wybrukowana kamiennymi płytami i wykorzystywana podczas procesji religijnych.
✔ Forum, czyli główny plac miejski, gdzie znajdowały się budynki administracyjne, świątynie i targowiska.
✔ Łaźnie rzymskie, które świadczą o wysokim standardzie życia mieszkańców Tusculum.
Miasto osiągnęło szczyt potęgi w okresie rzymskim, ale zostało zniszczone w XII wieku przez wojska Rzymu. Od tego czasu popadło w ruinę, a dziś jest fascynującym stanowiskiem archeologicznym.
13. Colonna – najmniejsze miasteczko Castelli Romani
Colonna to najmniejsze miasteczko Castelli Romani, ale niech Cię to nie zwiedzie – mimo niewielkich rozmiarów, ma swój unikalny urok i autentyczną atmosferę włoskiej prowincji.
Miasteczko Colonna, położone około 25 km od Rzymu, ma starożytne korzenie sięgające czasów rzymskich, a swoją nazwę zawdzięcza potężnej rodzinie Colonna, która od średniowiecza odgrywała kluczową rolę w historii Lacjum.
Miasteczko zachowało swój średniowieczny układ, z wąskimi uliczkami i uroczymi placykami. Głównym punktem jest Piazza Vittorio Emanuele II, przy której znajduje się Chiesa di San Nicola di Bari, niewielki, ale piękny kościół z barokowym wnętrzem.
Choć Colonna nie jest znana na skalę międzynarodową, lokalna kuchnia przyciąga smakoszy. Można tu znaleźć tradycyjne trattorie i fraschette, serwujące domowe makarony, pieczoną porchettę i wino z okolicznych winnic. W miasteczku odbywa się również Sagra dell’Uva e del Vino, czyli Święto Winogron i Wina, podczas którego mieszkańcy celebrują swoje winiarskie dziedzictwo.
Jak dojechać do Castelli Romani? Transport publiczny i opcje dojazdu
Pociągiem – szybki i wygodny sposób na jednodniową wycieczkę
Do kilku miasteczek można bez problemu dojechać pociągiem linii FL4 (Ferrovie Laziali), która kursuje między Roma Termini a Castelli Romani. Jest to najszybszy i najwygodniejszy środek transportu dla tych, którzy nie chcą korzystać z auta.
Bezpośrednio pociągiem dojedziesz do:
- Frascati (ok. 30 min, linia FL4),
- Marino (ok. 35 min, linia FL4),
- Albano Laziale (ok. 50 min, linia FL4),
- Castel Gandolfo (ok. 45 min, linia FL4).
Wskazówka I Stacje pociągów znajdują się blisko centrum, więc po dotarciu można łatwo eksplorować miasto pieszo.
Autobusem – dobra opcja dla mniejszych miasteczek
Niektóre miasteczka nie mają własnej stacji kolejowej, ale można do nich dotrzeć autobusami Cotral, które kursują z różnych punktów Rzymu, głównie z Anagnina (stacja metra A) lub Termini.
Bezpośrednio autobusem dostaniesz się do:
- Rocca di Papa (autobus z Anagnina, ok. 50 min),
- Genzano di Roma (autobus z Anagnina, ok. 45 min),
- Nemi (autobus z Genzano di Roma lub z Velletri),
- Grottaferrata (autobus z Anagnina, ok. 40 min),
- Monte Porzio Catone (autobus z Frascati, ok. 15 min).
Wskazówka I W weekendy autobusy Cotral mogą kursować rzadziej.
Pociąg + autobus – kiedy konieczna jest przesiadka
Do niektórych miejsc najlepiej dojechać kombinacją pociągu i autobusu.
- Lanuvio – pociąg do Campoleone + autobus Cotral,
- Ariccia – pociąg do Albano Laziale + 10-minutowy spacer lub autobus lokalny,
- Colonna – pociąg do Frascati + autobus Cotral.
Samochodem – najlepsza opcja dla mniejszych i trudno dostępnych miasteczek
Kilka miasteczek Castelli Romani jest położonych w trudno dostępnych miejscach, gdzie komunikacja publiczna jest rzadka. W tych przypadkach własny samochód jest najlepszą opcją:
- Monte Compatri,
- Nemi,
- Lanuvio.
Wskazówka I W większości miasteczek Castelli Romani parkingi są dostępne, ale w sezonie turystycznym i podczas festiwali mogą być zatłoczone.
Podsumowanie – czym najlepiej dojechać do Castelli Romanii
| Miasteczko | 🚆 Pociąg | 🚌 Autobus | 🚗 Samochód |
|---|---|---|---|
| Frascati | ✅ Tak | 🚫 Nie | ✅ Tak |
| Marino | ✅ Tak | 🚫 Nie | ✅ Tak |
| Albano Laziale | ✅ Tak | 🚫 Nie | ✅ Tak |
| Castel Gandolfo | ✅ Tak | 🚫 Nie | ✅ Tak |
| Rocca di Papa | 🚫 Nie | ✅ Tak | ✅ Tak |
| Genzano di Roma | 🚫 Nie | ✅ Tak | ✅ Tak |
| Nemi | 🚫 Nie | ✅ Tak (rzadko) | ✅ Tak |
| Grottaferrata | 🚫 Nie | ✅ Tak | ✅ Tak |
| Monte Porzio Catone | 🚫 Nie | ✅ Tak | ✅ Tak |
| Lanuvio | 🚆 Tak (z przesiadką) | ✅ Tak | ✅ Tak |
| Ariccia | 🚆 Tak (z przesiadką) | ✅ Tak | ✅ Tak |
| Colonna | 🚆 Tak (z przesiadką) | ✅ Tak | ✅ Tak |
| Monte Compatri | 🚫 Nie | ✅ Tak (rzadko) | ✅ Tak |
Planując swoją podróż
Znajdź hotel lub apartament na wakacje dzięki booking.com.
Pamiętaj, aby zawsze mieć wykupione ubezpieczenie turystyczne. Ja korzystam z najlepszej na rynku porównywarki rankomat.pl.
Bilety lotnicze możesz znaleźć i zarezerwować na booking.com.
Jeśli potrzebujesz samochodu we Włoszech, skorzystaj z najlepszej porównywarki discovercars.com lub rentalcars.com.
Potrzebujesz biletów na prom? Znajdziesz je na Direct Ferries.
Gdy kupujesz coś za pośrednictwem moich linków, zarabiam niewielką kwotę. Ty nadal płacisz tyle samo, ze mną dzieli się sprzedawca. Dziękuję za twoje znaczące wsparcie.
Nie masz teraz czasu na czytanie? Nie ma sprawy! Zapisz sobie poniższe zdjęcia na Pinterest, aby przeczytać później.
Włoska poczta
Dzielę się z Tobą moimi włoskimi podróżami, mając nadzieję, że cię zainspirują do samodzielnego poznawania jednego z najpiękniejszych krajów na świecie.
Dołącz do czytelników mojego newslettera, poste italiane. Dzięki temu nie przeoczysz niczego, co się pojawiło na blogu, a także otrzymasz mnóstwo dodatkowych informacji.
Jeśli potrzebujesz pomocy w znalezieniu praktycznych informacji o Italii, zapraszam Cię do mojej grupy na FB: Moje wielkie włoskie podróże, którą wyróżnił Magazyn Glamour, jako jedna z najciekawszych grup na FB.
Zapraszam cię także na mojego Instagrama, na którym znajdziesz całą masę włoskich inspiracji!
La vita è bella! Życie jest piękne!
