Oliwa z oliwek, choć wystarczy powiedzieć oliwa, powstaje jesienią i zimą, gdy nadchodzi czas zbiorów. Oliwki są zbierane, czyszczone, a następnie płukane. Proces wytwarzania oliwy powinien zacząć się w tym samym dniu, w którym nastąpił zbiór, im szybciej, tym lepiej, jednak nie później niż dobę od zbioru.
W temperaturze pokojowej (na zimno) i bez dodatków środków chemicznych oliwki są zgniatane, a następnie tłoczone, co oznacza, że jest z nich wyciskany sok, oliwa. Z pierwszego tłoczenia na zimno powstaje najlepsza oliwa zwana, oliwą dziewiczą (virgen/ vergine).
Oliwa z oliwek
Choć włoskie oliwy, szczególnie te z Toskanii, Umbrii czy Apulii są doskonałe, to jednak nie oznacza, że te z innych regionów, czy krajów są gorsze. Można spotkać oliwę złej jakości z Toskanii i wyśmienitą oliwę z Grecji czy Australii. Najważniejsza jest bowiem jakość, a za jakością stoi moment i sposób zbioru, przechowywanie i tłoczenie.
Jeśli interesuje Cię, jak wygląda zbiór oliwek we Włoszech, na blogu znajdziesz znakomity artykuł, w którym Polka mieszkająca we Włoszech z poczuciem humoru, opowiada, jak to wygląda w rzeczywistości 
Zbiory oliwek w Ligurii. Myślisz, że to bułka z masłem?
Rodzaje oliwy
W sprzedaży można dostać różne rodzaje oliwy z oliwek. Warto wiedzieć, co oznaczają nazwy, które znajdziemy na butelkowych etykietach. Oto one:
Oliwa dziewicza ekstra – extra virgen/ extra vergine
To oliwa najlepszej jakości, w 100 gramach oliwy występuje mniej niż 0,8 grama kwasu oleinowego. Posiada bogactwo aromatów i smaków, które mogą się bardzo różnić w zależności od regionów. Zupełnie inna będzie oliwa grecka, włoska, czy hiszpańska. Dobrze jest zwrócić uwagę na to, gdzie była butelkowana, najlepiej jeśli przez samego producenta. Nieco gorzej, jeśli pochodzi z rozlewni.
Oliwa dziewicza – virgen/ vergine
W naszym kraju jest raczej rzadko dostępna. Zawartość kwasu oleinowego jest na poziomie 0,8 – 2 gramów, to jest to po prostu oliwa dziewicza, ale już nieekstra.
Oliwa rafinowana – pure
Oliwa lampante to po oliwie extra vergine i vergine trzeci rodzaj oliwy dziewiczej, jednak z uwagi na wysoką zawartość kwasu oleinowego (powyżej 2 gram) ta oliwa nie jest sprzedawana, ze względów smakowych nie nadaje się do spożycia. Zostaje poddana procesowi rafinacji, czyli oczyszczenia. Oliwa powstała po takim procesie jest bez smaku i bez zapachu. By ją uszlachetnić, miesza się ją z oliwą dziewiczą lub dziewiczą ekstra. W ten sposób powstaje oliwa, która trafia na półki sklepowe jako oliwa rafinowana (pure olive oil). Choć “pure” mogłoby wskazywać do dobrą jakość, to jednak jest oliwa słabej jakości, z przeznaczeniem raczej do smażenia.
Oliwa z wytłoczyn z oliwek – rujo de oliwa, sansa di oliva, pomace
To oliwa najgorszej jakości, która powstaje z pozostałych po procesie tłoczenia wytłoczyn — resztek oliwek i pestek. Zastosowałam do wyrazu oliwa cudzysłów, ponieważ jest to raczej płyn oliwopodobny.
Otóż masę obrabia się chemicznie, a następnie poddaje procesowi rafinacji (oczyszczenia). Uzyskaną oliwę uszlachetnia się podobnie, jak w przypadku oliwy lampante — oliwą dziewiczą lub dziewiczą ekstra. W sprzedaży można ją spotkać pod nazwą oliwa z wytłoczyn z oliwek. Z przeznaczeniem tylko do smażenia.
Sprawdź oliwę jeszcze w sklepie
Oliwki rodzą się w gorących promieniach słońca, jednak oliwa nie lubi ani światła, ani ciepła, ani dostępu do tlenu. Dlatego już na półce sklepowej należy zwracać uwagę na to, w jakim miejscu stoją butelki, czy oliwa nie posiada żółtych lub pomarańczowych refleksów, co mogłoby świadczyć o tym, iż jest to produkt zjełczały.
Data ważności oliwy
Oliwa z oliwek extra vergine posiada zwykle termin ważności od 18 do 24 miesięcy, należy mieć jednak świadomość, iż jest najcenniejsza w pierwszych miesiącach od produkcji.
Im oliwa jest świeższa, tym bardziej wartościowa. Dlatego zaleca się, by po otwarciu opakowania nie przechowywać oliwy dłużej niż 3 miesiące. Jeśli nie używasz zbyt często oliwy z oliwek kup lepiej małą butelkę lub małą puszkę.
Butelka na oliwę
Lepiej decydować się na oliwę w ciemnej butelce, szczególnie w przypadku butelek oliwy o większej pojemności lub, gdy stosunkowo rzadko używamy jej w naszej kuchni. Oliwa z czasem traci swoje właściwości, więc lepiej zdecydować się na mniejszą butelkę, jeśli nie używasz jej na co dzień.
Paradoksalnie sprzedaje się ją w przezroczystych butelkach, dzięki temu możemy podziwiać jej kolor i konsystencję. Część producentów zmienia butelki na ciemniejsze.
Przechowywanie oliwy w domu
Najlepiej przechowujmy oliwę z oliwek w ciemnym, chłodnym miejscu (ale nie zbyt chłodnym, nie przechowujemy jej w lodówce!), w szczelnie zamkniętej butelce lub puszce. Dzięki temu oliwa zachowa dłużej swoje najlepsze właściwości.
To, czy oliwa będzie przechowywana w butelce, puszce czy plastikowym opakowaniu nie ma większego znaczenia. Opakowanie typu PET może delikatnie zaburzać smak klasycznej oliwy z oliwek.
Oznaczenia DOP, IGT, Bio, Eco
Najpierw przypomnijmy, co oznaczają dwa pierwsze skróty.
DOP — Denominazione di Origine Protetta
IGP — Indicazione Geografica Protetta
Oba te certyfikaty są przyznawane oliwom pochodzącym z określonego terytorium i wyróżniającym się szczególnymi cechami. Znaki DOP i IGP są gwarancją, że:
- oliwa pochodzi z regionu wymienionego na etykiecie,
- cały proces produkcji jest ściśle określony,
- jakość jest gwarantowana certyfikatem nadanym przez regionalne instytucje,
- certyfikat jest gwarancją najwyższej jakości oliwy z oliwek extra vergine.
Kto raz zdobędzie taki certyfikat, zrobi wszystko, aby go nie stracić, a kontrole są normą.
Określenie Bio lub Eco oznacza, iż oliwki, z których została wytłoczona oliwa, pochodzą z upraw ekologicznych. Są to również jedne z najlepszych oliw dostępnych na rynku.
Okazje i łudzące podobne etykiety
Dobrej jakości oliwa z oliwek extra vergine to produkt premium sam w sobie, dlatego taka oliwa nie powinna zbyt mało kosztować. Obniżka ceny może świadczyć o nie najlepszej jakości produktu. Zanim zdecydujecie się na taki zakup, przyjrzyjcie się dokładnie takiej butelce, zwracając także uwagę na miejsce, w którym stoi.
Niektórzy producenci wprowadzają klienta w błąd. Promują np. oliwę z oliwek rafinowaną, czy salsę jako extra vergine, stosując łudząco podobne do extra vergine butelki czy etykiety.
Planując swoją podróż
Znajdź najlepszy hotel lub apartament na swoje włoskie wakacje dzięki booking.com.
Pamiętaj, aby zawsze mieć wykupione ubezpieczenie turystyczne. Ja korzystam z najlepszej na rynku porównywarki rankomat.pl.
Jeśli potrzebujesz samochodu we Włoszech, skorzystaj z oferty rentalcars.com, aby porównać oferty i zarezerwować najwygodniejszy samochód dla siebie.
Potrzebujesz biletów na prom we Włoszech? Znajdziesz je na Direct Ferries.
Gdy kupujesz coś za pośrednictwem moich linków, zarabiam niewielką kwotę. Ty nadal płacisz tyle samo, ze mną dzieli się sprzedawca. Dziękuję za twoje znaczące wsparcie.
Nie masz teraz czasu na czytanie? Nie ma sprawy! Zapisz sobie poniższe zdjęcia na Pinterest, aby przeczytać później.
Włoska poczta
Dzielę się z Tobą moimi włoskimi podróżami, mając nadzieję, że cię zainspirują do samodzielnego poznawania jednego z najpiękniejszych krajów na świecie.
Dołącz do czytelników mojego newslettera, poste italiane. Dzięki temu nie przeoczysz niczego, co się pojawiło na blogu, a także otrzymasz mnóstwo dodatkowych informacji.
Jeśli potrzebujesz pomocy w znalezieniu praktycznych informacji o Italii, zapraszam Cię do mojej grupy na FB: Moje wielkie włoskie podróże, którą wyróżnił Magazyn Glamour, jako jedna z najciekawszych grup na FB.
Zapraszam cię także na mojego Instagrama, na którym znajdziesz całą masę włoskich inspiracji!
La vita è bella! Życie jest piękne!
U nas w hurtowni jest bardzo szeroka oferta. Zapraszam!